W listopadzie roku 2016 po raz ostatni prezentowaliśmy inscenizację dramatu Kazimierza Brauna „Powrót Norwida” w jego pierwszej scenicznej wersji przygotowanej przez Teatr Nie Teraz. Minęło więc osiem lat od tamtego wydarzenia. Natomiast w październiku roku bieżącego minęło lat pięć od premiery drugiej wersji naszego „Norwida”. Ten niezwykły spektakl na pewno warto przypomnieć (czasami – „patrząc na te czasy” – myślimy nawet, że powinniśmy do niego wrócić).
Prapremiera „Powrotu Norwida” miała miejsce 22 października 2016 r. w tarnowskim staromiejskim Ratuszu. W tej wersji wystąpili: Przemysław Sejmicki oraz Małgorzata Stankowska i Grzegorz Stokłosa. Adaptacja tekstu była po stronie Tomasza A. Żaka, który – i tutaj pojawia się rzecz zupełnie wyjątkowa – wraz z autorem tekstu wspólnie wyreżyserował to przedstawienie. Wszystko to zostało wkomponowane w potrójny jubileusz prof. Brauna (na stałe mieszkającego w USA): 80-lecie urodzin, 55-lecie pracy teatralnej i 45-lecie pracy akademickiej. Te okoliczności spowodowały, że Rada Miasta Tarnowa podjęła decyzję o nadaniu jubilatowi Honorowego Obywatelstwa (rodzina Braunów jest związana z regionem tarnowskim od XIX wieku), a Prezydent RP przyznał mu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, który po spektaklu wręczała Wanda Zwinogrodzka, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Druga odsłona spektaklu (premiera 6 października 2019 r. w Młodzieżowym Domu Kultury w Opolu) istotnie się różniła od pierwszej, co wynikała z nowej adaptacji tekstu, zmian scenograficznych i inscenizacyjnych dokonanych przez Tomasza A. Żaka, który również był reżyserem tego dzieła. Nowym był także skład aktorski: Waldemar Czyszak (gościnnie, na co dzień aktor Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie), Anna Warchał i Karol Zapała. Ta wersja przedstawienia miała również swą odsłonę filmową, zrealizowaną w 2021 r. w obiektach dworskich w Albigowej k. Łańcuta.
„Powrót Norwida” był w repertuarze TNT przez dobrych kilka lat i objechał kawałek Polski. Jak ważny był to spektakl, świadczą m.in. recenzje (istotne fragmenty znaleźć można na naszej stronie www).
Niejako dla zachęty takie oto dwa cytaty:
Może ten spektakl zdoła wytłumaczyć społeczeństwu, czym ono jest, jako Naród. I jakie są jego powinności obywatelskie (…) Wytłumaczy, czym jest jego ziemskie pielgrzymstwo, doczesne tułactwo.
Jan Maniak we wrocławskim miesięczniku „Odra”
W jednej ze scen bohater w symbolicznym geście unosi ponad publiczność krzyż, sakralizując tym samym scenę teatralną i powracając do najgłębszych źródeł teatru (…)
Dobromira Wrońska w „Gazecie Polskiej Codziennie”
Ryszard Zaprzałka
