PAMIĘTAMY
CISZO MILCZ! BÓLU MÓW!
– Polacy w 78. rocznicę rzezi wołyńskiej –
Jeśli się nie nazwie drzewa drzewem, lampy lampą, a człowieka człowiekiem,
to świat powinien zapaść się pod ziemię.
Wszelkie normy świata sprowadzają się do tego, że żyjemy dzięki prawdzie.
Gdybyśmy mieli żyć w kłamstwie, cóż wart byłby świat?
– to słowa pisarza Stanisława Srokowskiego, autora scenariusza filmu „Wołyń”, ale również m.in. autora tomu wierszy, którego tytuł stał się hasłem wywoławczym naszego projektu-apelu. Ten wielki polski twórca kresowy najważniejsze ze swoich dzieł poświecił ludobójstwu, którego dokonali ukraińscy nacjonaliści na Polakach, często swoich sąsiadach. Tak uzasadnia ten swój artystyczny wybór:
(…) muszę o tym mówić.
Bo trzeba wykrzyczeć świat zła. Takiego ludobójstwa Polacy nigdy wcześniej nie przeżyli.
Nie możemy pozwolić, by głupi ludzie amputowali nam narodową pamięć.
Tylko 20 procent Polaków wie, co wydarzyło się na Kresach. Może dlatego ocalałem, by krzyczeć i wołać w imieniu tych,
którzy nie mogą już o tym mówić. Bo każde nowe kłamstwo o ludobójstwie to kolejny cios zadany ofiarom.
Jakby nowa śmierć.
Kierując się właśnie takim rozumieniem prawdy i jej bezcenną dla ludzkiej wrażliwości kreacją poprzez różnorodne działania artystyczne, Teatr Nie Teraz dziesięć lat temu stworzył przedstawienie „Ballada o Wołyniu”, pierwszą w polskim teatrze próbę opowiedzenie tego, co ocalonym z Zagłady przez lata całe nie pozwalały wypowiedzieć ściśnięte strachem i grozą usta. Podróżowanie po kraju z tym spektaklem uświadomiło nam, że mówienie o tej tragedii wciąż jest gipsowane przez nieludzką polityczną poprawność
i edukacyjną ignorancję.
11 lipca 1943 roku to jedna z najważniejszych dat we współczesnej historii. Był to dzień tzw. krwawej niedzieli, kiedy to jednocześnie w ok. 100 miejscowościach na Wołyniu doszło do zaplanowanej fali mordów na Polakach, co często miało też miejsce w kościołach, gdy wierni gromadzili się na Msze św.
Chcielibyśmy zaprosić polskich artystów, szczególnie artystów sztuki słowa, ale również wszystkich rozumiejących sens tego działania, do wspólnego czytania poezji dedykowanej lub inspirowanej historią Zagłady, którą ukraińscy naziści, sojusznicy hitlerowskiej III Rzeszy zgotowali Polakom w latach 40-tych XX wieku.
Niechaj nasze działanie wybrzmi głośno i wyraźnie w niedzielę 11 lipca 2021 r. w Narodowym Dniu Pamięci Ofiar Ludobójstwa.
Tego dnia (lub w dniach sąsiadujących) czytajmy wiersze, które w specjalnym pakiecie zostaną rozesłane do jak największej liczby adresatów. Sugerujemy do odczytania co najmniej trzy utwory z proponowanego pakietu. Liczymy, że odbiorcy nie tylko sami zechcą się w ten artystyczny projekt zaangażować, ale zainspirują do tego jeszcze innych chętnych. Liczymy na współpracę środowiska szkolnego i harcerskiego, z którymi nawiązaliśmy już współpracę. Zachęcamy do udziału w tym projekcie także środowiska polskie znajdujące się poza granicami kraju.
Proponowane liryki są krzykiem zza ściany niepamięci, głosem sprzeciwu wobec nietolerancji i barbarzyństwa, które to przecież wciąż są obecne we współczesnym świecie. Ta lektura to wyjątkowa lekcja człowieczeństwa.
Każdemu „czytaniu” mogą towarzyszyć widzowie – to byłoby bardzo piękne, szczególnie, gdyby wśród odbiorców byli młodzi Polacy. Niemniej postarajmy się, aby każda z tych prezentacji została zarejestrowana w formie dźwięku i obrazu (przy pomocy telefonu lub w inny sposób) i przesyłana na podany poniżej adres. Następnie zamieśćmy to nagranie w dniu 11 lipca na profilach mediów społecznościowych podmiotów biorących udział w tym działaniu i pozwólmy, żeby to nasze poetyckie przesłanie pamięci było dostępne przynajmniej do końca lipca.
Instytut Pamięci Narodowej jest współtwórcą projektu.
I na adres mailowy IPN: sergiusz.kazimierczuk@ipn.gov.pl , prosimy zgłaszać swój akces do tej artystycznej patriotycznej inicjatywy. Mile widziane będą przesłane nagrania recytowanych tekstów (lub linki do nich), co pozwoli je upowszechnić dodatkowo poprzez komunikatory Instytutu Pamięci Narodowej oraz Teatru Nie Teraz.
Maszkienice / Warszawa 11 czerwca 2021
Tomasz Antoni Żak
Dyrektor Teatru Nie Teraz
SYN WOŁYŃSKIEJ RODZINY
dr Jarosław Szarek
Prezes
INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ