Tryptyk Kresowy
1. Arkadia 2. Syberia 3. Powrót do nie swojego domu
Na podstawie poezji Stanisławy Wiatr-Partyka

Scenariusz, scenografia i reżyseria: TOMASZ A. ŻAK

Aktorzy: ALEKSANDRA DZIĄĆKO; JULIA JACHYM; ALEKSANDRA PISZ; WIKTORIA WĄTROBA; BARTŁOMIEJ CUP

Premiera: Ośrodek Praktyk Artystycznych TNT w Maszkienicach, 5 października 2019

Niesentymentalna opowieść o Kresach, o tej prawdziwej pełnej symboli przestrzeni, której trudna historia jest częścią naszej narodowej tożsamości. Spektakl mówi o szczęśliwym domu, z którego trzeba było uciekać, a do którego później wracały myślą miliony Polaków cierpiących podczas zesłania na Syberii. Po latach tułaczki przyszedł czas na powrót do wytęsknionego domu, którego wspomnienie dla wielu było jedynym powodem by przetrwać. Dla większości jednak to nie był powrót do własnego domu.

Stanisława Wiatr- Partyka:
Z całego serca dziękuję. Dziękuję w imieniu swoim, ale przede wszystkim tych, którzy za mną stoją, w imieniu których pisałam swoje wiersze. O nich i dla nich. To był i jest ich głos.  Nazywają się Kresowiacy, Sybiracy, Katyńskie Dzieci. Ci, którzy noszą swój stygmat w milczeniu, którzy syndrom Sybiraka mają wpisany w swojej karcie choroby. Piszę w imieniu tych, których już nie ma.  Każdego roku umiera jedno średniej wielkości koło Sybiraków. Co roku przestaje istnieć jakieś koło kresowe. Miastami po kolei znikają (…)

Kiedyś, mniej więcej 70 lat temu, stanęli znowu na polskiej ziemi, niestety nie poznali jej. Nikt ich tu nie czekał. Nie było transparentów, gdy wracali. Ich akcent, dziurawe buty, zrobiły swoje. Bali się i dalej się boją śniegu i białej płaszczyzny bez kresu, bali się mundurów, suszyli suchary na wszelki wypadek. A potem przyszła moda na nich, bohaterów polskich, męczenników wyzutych z ziemi. Niestety błysnęło i zgasło, jak każda moda minęło. I dalej cisza, cisza, cisza. A oni, a my – jacy byli, jacy jesteśmy? Bo z tego, proszę państwa, się nie wyrasta.

Boziu, Boziu, / Boziu, Boziu / Boziu, Boziu / pomóż mi …

Pomóż mi znaleźć takie słowa, które wyrażą to wszystko, co czuję stojąc oto przed Państwem, moją ogromną wdzięczność, olbrzymią radość, moje wzruszenie i moje najserdeczniejsze życzenie.  Niech przyjdzie taki czas, że każdy wróci ze swojej Syberii i odnajdzie i rozpozna swoją Polskę.

Fragmenty wystąpienia Poetki uhonorowanej wyróżnieniem za tom wierszy pt. „Ballada o utraconym domu” w XIV edycji Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza, co miało miejsce 11 listopada 2014 w Domu Literatury w Warszawie.